Sut i gynyddu cynnyrch glaswelltir

Nitrogen yw'r maethyn hollbwysig ar gyfer dylanwadu ar gynnyrch glaswelltir. Mae'r gofynion ar gyfer potasiwm, ffosffad, sylffwr, calsiwm a magnesiwm yn gysylltiedig â swm y nitrogen a ddefnyddir. Mae galw mawr am y macrofaethynnau hyn yn ystod tyfiant y gwanwyn cynnar ac er mwyn osgoi cyfyngu ar gynnyrch mae'n hollbwysig bod symiau digonol o faethynnau ar gael i'w cymryd pan fydd y planhigyn eu hangen.

Effeithiau nitrogen ar gynnyrch glaswelltir

Nitrogen yw'r prif faethyn sydd ei angen ar wair. Dyma'r allwedd ar gyfer sicrhau cynnyrch uchel o ddeunydd sych ac yn aml fe'i defnyddir yn strategol er mwyn cynyddu cynhyrchiant yn ôl y galw. Yr allwedd i gael cynnyrch uchel yw defnyddio'r swm cywir o nitrogen, o'r ffynhonnell gywir ar yr adeg gywir.

Mae'r siart yn dangos yr ymateb nitrogen nodweddiadol o ddefnyddio AN neu Wrea yn seiliedig ar dreialon Yara a gynhaliwyd dros nifer o flynyddoedd. Bydd yr amodau mwyaf ffafriol gwirioneddol yn dueddol o amrywio yn dibynnu ar leoliad y safle a'r potensial ar gyfer tyfiant gwair.

Caiff nitrogen ei sugno gan rywogaethau gwair yn gyflymach nag y caiff ei ymgorffori mewn proteinau a strwythurau eraill. Felly er mwyn cael yr effeithlonrwydd gorau rhaid bod digon o amser rhwng ei roi a'r torri neu'r pori. Mae hyn wedi arwain at ddatblygiad y Rheol Glaswelltir i ddefnyddio nitrogen ar gyfradd o 2.5kg N/hectar/dydd er mwyn cael yr effeithlonrwydd cynhyrchiant gorau posibl.

Effeithiau ffosfforws ar gynnyrch glaswelltir

Mae ffosfforws yn chwarae rôl mewn nifer o brosesau metabolig planhigion a gweithgareddau ensymau. Felly, er bod y galw am ffosfforws yn isel o gymharu â'r galw am nitrogen mae ei argaeledd yn hanfodol. Mae ffosfforws yn cyflymu ac yn gwella tyfiant gwair ac mae'n bwysig ar gyfer cynyddu cynnyrch. Po hynaf y borfa, y pwysicaf yw cael gwrteithiad ffosfforws.

Mae ffosfforws yn ansymudol iawn mewn pridd ac mae ei argaeledd wedi'i gyfyngu gan pH, gan y pellter oddi wrth wreiddiau'r planhigyn a thymheredd y pridd.

Bydd tymheredd oer, boed hynny yn y pridd neu'n amgylchynol, yn lleihau faint o ffosffad y bydd y planhigyn yn ei gael, gan gychwyn symptomau diffyg yn y ddeilen. Hyd yn oed pan fo lefel ddigonol o ffosffad yn y pridd, gall symptomau diffyg ddal gael eu cychwyn.

Effeithiau potasiwm ar gynnyrch glaswelltir

Potasiwm yw'r maethyn sy'n cael ei gymryd yn y symiau mwyaf gan borfeydd glaswelltiroedd. Mae gan botasiwm rôl eang mewn mewnlifiad maethynnau sy'n effeithio ar blanhigion, ffotosynthesis, cyfradd tyfiant a gwerth porthiant.

Mae potasiwm yn arbennig o bwysig ar gyfer cynyddu cryfder coesyn, gwella gallu'r planhigyn i wrthsefyll sychder a goddef oerfel ac yn bwysig ar gyfer cynyddu cynnyrch. Mae gwrteithiad potasiwm yn bwysig yn arbennig yn yr hydref ac ar wair hŷn. Y dyddiau hyn mae diffyg potasiwm yn dod yn fwy o broblem, yn arbennig mewn rhai gwledydd Sgandinafaidd.

Os nad oes digon o botasiwm ar gael cyfyngir ar gyfradd y tyfiant a'r cynnyrch. Fodd bynnag gallai fod perygl i iechyd anifeiliaid os rhoddir gormod o botasiwm gyda risg gynyddol o hypomagneremia.

Mae'r data hwn o'r DU yn dangos yr ymateb potasiwm ar wahanol briddoedd statws K.

Mae perthynas hefyd rhwng nitrogen a photasiwm gan fod ymateb gwair i nitrogen yn ddibynnol ar argaeledd cyflenwad o botasiwm i ganiatáu N i gael ei gymryd fel nitrad a'i droi'n broteinau.

Mae rheolaeth glaswelltir yn cael effaith fawr ar ofynion potasiwm. Mae gweithdrefnau torri gwair ar gyfer silwair neu wair yn tynnu symiau mawr o botasiwm sydd angen ei adnewyddu ac mae'n rhesymegol i ddychwelyd hwn fel gwrteithiau pan fo hynny'n bosibl. Mae gan weithdrefnau pori ofynion gwahanol iawn gan fod cyfran fawr o'r potasiwm yn cael ei ddychwelyd yn uniongyrchol i'r borfa a bydd yr angen am botasiwm yn is.

Mae'r data hwn yn dangos y symiau o P a K a dynnir drwy dorri'r gwair ac yn cydbwyso hyn gydag enillion o dda byw naill ai'n uniongyrchol fel slyri a gwrteithiau.

Effeithiau sylffwr a magnesiwm ar gynnyrch glaswelltir

Mae sylffwr yn hanfodol ar gyfer ffurfiad protein ac felly'n hollbwysig ar gyfer tyfiant a datblygiad. Wrth i wair dyfu defnyddir sylffwr a nitrogen gyda'i gilydd felly bydd diffyg sylffwr yn lleihau effeithlonrwydd defnydd nitrogen ac felly'n lleihau cynnyrch. Yn y gorffennol cyflenwyd sylffwr drwy waddodiad atmosfferig. Fodd bynnag, o ganlyniad i leihad mewn allyriadau diwydiannol a gwell ansawdd aer, mae hyn wedi dod yn llawer is yn y blynyddoedd diwethaf felly gwelir ymatebion cynyddol i sylffwr nawr mewn gwair a chnydau eraill.

Daw'r data hwn o gyfres o dreialon a gynhaliwyd yn y 1990au sy'n dangos cynnydd mewn cynnyrch mewn ymateb i sylffwr. Ers hynny, o ganlyniad i leihad mewn gwaddodiad atmosfferig, bydd yr ymateb yn sicr wedi cynyddu.

Mae angen hefyd ystyried magnesiwm. Mae magnesiwm yn faethyn hanfodol, a phan fydd diffyg magnesiwm fe fydd lleihad sylweddol mewn cynnyrch glaswelltir.

Effeithiau microfaethynnau ar gynnyrch glaswelltir

Profwyd hefyd bod sinc a manganîs yn cael effaith ar gynnyrch glaswelltir.

Arferion rheoli cnydau eraill sy'n dylanwadu ar gynnyrch glaswelltir

• Cynnal y pH cywir yn y pridd
• Cynnal strwythur pridd da a lleihau cywasgiad pridd
• Gwella a chynyddu draeniad pridd
• Cynnal cyfran uchel o rywogaethau a ddymunir o fewn y borfa er mwyn cael y gwerth maethol a'r cynnyrch gorau posibl
• Ail-hadu'n rheolaidd a/neu gor-hau i gynnal porfeydd o ansawdd uchel ar draws y fferm a dewis amrywiaethau ar gyfer ansawdd yn ogystal â chynnyrch.
• Topio i dynnu deunydd bras a llyfnu i dynnu deunydd marw ac agor y borfa, a bydd y ddau yn annog cadeirio.
• Rheoli pori'n effeithiol er mwyn osgoi difrod a lleihau gwrthodiad.